Alles wat u moet weten over macula degeneratie

Kent u macula degeneratie? Het is een oogaandoening die vooral oudere mensen treft. In dit artikel leggen we uit wat deze aandoening precies inhoudt, welke klachten ermee gepaard gaan en welke behandelopties er zijn.

Wat is de macula?

Om de aandoening te begrijpen, moeten we eerst weten wat de macula is. De macula is een klein gebied achter in uw oog, op het netvlies. Het staat ook bekend als de gele vlek. Dit deel zorgt ervoor dat u scherp kunt zien en kleuren goed kunt waarnemen. U gebruikt de macula bijvoorbeeld bij lezen, televisie kijken of het herkennen van gezichten.

Wat houdt de aandoening in?

Deze oogaandoening betekent letterlijk ‘slijtage van de macula’. Het is een conditie waarbij dit deel van het oog langzaam achteruit gaat. Hierdoor wordt het centrale zicht steeds slechter. Gelukkig blijft het zijdelingse zicht meestal wel intact, waardoor u zich nog goed kunt oriënteren.

De meest voorkomende vorm is leeftijdsgebonden macula degeneratie (LMD). Zoals de naam al zegt, treft deze vorm vooral oudere mensen. Ongeveer 14% van de mensen tussen 55 en 64 jaar heeft LMD. Bij 65-plussers komt het nog vaker voor.

Welke vormen zijn er?

Er bestaan twee vormen van deze oogaandoening: de ‘droge’ en de ‘natte’ vorm.

De droge vorm is het meest voorkomend, bij ongeveer 80% van de patiënten. Hierbij gaan de cellen in de macula langzaam achteruit. Dit proces kan jaren duren. Veel mensen merken in het begin weinig van deze vorm.

De natte vorm is zeldzamer, maar geeft wel sneller klachten. Hierbij groeien nieuwe, zwakke bloedvaatjes onder de macula. Deze vaatjes kunnen gaan lekken, waardoor er vocht of bloed onder de macula komt. Dit kan in korte tijd zorgen voor een flinke achteruitgang van het zicht.

Wat zijn de symptomen?

De klachten kunnen verschillen per persoon en per vorm. Veel voorkomende symptomen zijn:

• Wazig zien in het midden van uw blikveld
• Moeite met lezen, zelfs met uw leesbril op
• Rechte lijnen lijken krom of golvend (dit kunt u testen met een zogenaamde Amsler-kaart)
• Kleuren lijken minder helder
• Problemen met het herkennen van gezichten
• Een donkere of wazige vlek in het midden van uw zicht

Het is belangrijk om te weten dat deze aandoening meestal beide ogen treft, maar niet altijd tegelijk begint. Als slechts één oog is aangetast, merkt u de klachten misschien niet meteen op omdat uw andere oog het overneemt.

Wat zijn risicofactoren?

Er zijn verschillende factoren die de kans op deze oogaandoening kunnen vergroten:

• Leeftijd (hoe ouder, hoe groter de kans)
• Roken
• Overgewicht
• Hoge bloeddruk
• Erfelijkheid (als het in uw familie voorkomt)
• Veel blootstelling aan zonlicht zonder bescherming

Is er een behandeling?

Voor de droge vorm is er helaas nog geen behandeling. Wel zijn er manieren om de voortgang van de ziekte mogelijk te vertragen:

• Stoppen met roken
• Gezond eten met veel groenten en fruit
• Bescherm uw ogen tegen fel zonlicht
• Houd een gezond gewicht
• Houd uw bloeddruk onder controle

Voor de natte vorm is er wel een behandeling mogelijk. Hierbij krijgt u injecties in het oog met medicijnen die de groei van nieuwe bloedvaatjes remmen. Deze therapie kan de achteruitgang van het zicht vaak stoppen of vertragen. Het is belangrijk dat de behandeling snel start, dus ga bij klachten meteen naar uw huisarts of optometrist.

Hoe kunt u de aandoening vroeg opsporen?

Vroege opsporing is belangrijk, vooral bij de natte vorm. U kunt zelf regelmatig uw ogen testen met een Amsler-kaart. Dit is een raster met rechte lijnen en een stip in het midden. Als de lijnen vervormd of golvend lijken, kan dit wijzen op deze oogaandoening.

Daarnaast is het verstandig om regelmatig uw ogen te laten controleren, zeker als u ouder bent dan 50 of als de aandoening in uw familie voorkomt. Een optometrist of oogarts kan tijdens zo’n controle de achterkant van uw oog bekijken en vroege tekenen opsporen.

Tot slot

Macula degeneratie is een veelvoorkomende oogaandoening bij oudere mensen. Hoewel er voor de droge vorm nog geen behandeling is, zijn er wel manieren om het risico te verkleinen en de voortgang mogelijk te vertragen. Voor de natte vorm is er een therapie die vaak goed werkt, mits op tijd gestart. Door alert te zijn op de symptomen en regelmatig uw ogen te laten controleren, kunt u de aandoening vroeg opsporen. Zo heeft u de beste kans om uw zicht zo goed mogelijk te behouden.